Republic Day 2024: भारत ने कितनी बार बिना 'चीफ गेस्ट' के मनाया रिपब्लिक डे? जानें

गणतंत्र दिवस भारत के प्रमुख नेशनल फेस्टिवल में से एक है, इसे हर साल देश बड़े उत्साह और नई सोच के साथ मनाया जाता है. भारत हर वर्ष अपने गणतंत्र दिवस पर किसी न किसी विदेशी मेहमान को बुलाता रहा है. यह परम्परा देश के पहले गणतंत्र दिवस से चली आ रही है.  

Jan 25, 2024, 23:28 IST
गणतंत्र दिवस चीफ गेस्ट की लिस्ट(1950-2024)
गणतंत्र दिवस चीफ गेस्ट की लिस्ट(1950-2024)

Republic Day 2024: गणतंत्र दिवस भारत के प्रमुख नेशनल फेस्टिवल में से एक है, इसे हर साल देश बड़े उत्साह और नई सोच के साथ मनाया जाता है. यह दिवस 26 जनवरी 1950 को लागू हुए भारत के संविधान की याद दिलाता है. गणतंत्र दिवस देश में हर साल 26 जनवरी को मनाया जाता है. 

भारत हर वर्ष अपने गणतंत्र दिवस पर किसी न किसी विदेशी मेहमान को बुलाता रहा है. यह परम्परा देश के पहले गणतंत्र दिवस से चली आ रही है. नई दिल्ली में गणतंत्र दिवस समारोह में हर साल चीफ गेस्ट का स्वागत किया जाता है. लेकिन इन वर्षों में कई ऐसे भी मौके आये जब कोई भी विदेशी मेहमान इस उत्सव में शामिल नहीं हुआ. चलिये जानते है इसके बारें में.     

इस साल कौन है चीफ गेस्ट:

इस साल मुख्य अतिथि के रूप में फ्रांसीसी राष्ट्रपति इमैनुएल मैक्रॉन (Emmanuel Macron) कर्तव्य पथ पर गणतंत्र दिवस समारोह में शामिल हो रहे है. यह छठा अवसर है जब किसी फ्रांसीसी नेता को मुख्य अतिथि के तौर पर आमंत्रित किया गया है. गौरतलब है कि भारत इस वर्ष अपना 75वां गणतंत्र दिवस मना रहा है. 

पहले गणतंत्र दिवस के मुख्य अतिथि:

भारत ने अपना पहला गणतंत्र दिवस साल 1950 में मनाया था और उसी साल भारत के संविधान को लागू किया गया था. साल 1950 में एशियाई देश इंडोनेशिया के राष्ट्रपति सुकर्णो मुख्य अतिथि के रूप में भारत के पहले गणतंत्र दिवस समारोह में शामिल हुए थे.        

किन वर्षों में कोई चीफ गेस्ट नहीं आया:

  • 2022: भारत की आजादी के बाद कई ऐसे भी मौके आये जब कोई भी विदेशी मेहमान नई दिल्ली में होने वाले गणतंत्र दिवस के मुख्य कार्यक्रम शामिल नहीं हुआ. साल 2022 में कोई भी विदेशी मेहमान गणतंत्र दिवस समारोह में शामिल नहीं हुआ था. भारत सरकार की ओर से कोविड-19 महामारी के कारण किसी को भी समारोह में शामिल होने के लिए आमंत्रित नहीं किया गया था. 
  • 2021: साल 2021 की बात करें तो यूनाइटेड किंगडम के तत्कालीन प्रधानमंत्री बोरिस जॉनसन को गणतंत्र दिवस के मुख्य अतिथि के रूप में आमंत्रित किया गया था लेकिन वह इस कार्यक्रम में शामिल नहीं हुए थे और अपनी यात्रा स्थगित कर दी थी.  
  • 1966: साल 1966 में भारत सरकार की ओर से गणतंत्र दिवस के मुख्य अतिथि के रूप में किसी भी विदेशी मेहमान को आमंत्रित नहीं किया गया था. 
  • 1952 और 1953: साल 1952 और 1953 लगातार इन दो वर्षो में भी किसी भी विदेशी मेहमान को आमंत्रित नहीं किया गया था. इसके अतिरिक्त अन्य सभी वर्षो में किसी न किसी विदेशी मेहमान को आमंत्रित किया गया था.  

गणतंत्र दिवस के चीफ गेस्ट की लिस्ट:

विदेशी मेहमानों को चीफ गेस्ट के रूप में आमंत्रित करने का मुख्य उद्देश्य द्विपक्षीय संबंधों को मजबूत करना और भारतीय संस्कृति की समृद्ध विविधता का प्रदर्शन करना है. यहां 1950 से 2024 तक गणतंत्र दिवस पर मुख्य अतिथियों की पूरी लिस्ट आप देख सकते है-  

गणतंत्र दिवस चीफ गेस्ट की लिस्ट(1950-2024)

वर्ष

राष्ट्रपति / प्रधानमंत्री/ नेता

देश

2024

एमानुएल मैक्रॉन

फ्रांस

2023

अब्देल फतह अल-सीसी

मिस्र

2022

कोविड-19 के कारण कोई आमंत्रित नहीं 

 

2021

बोरिस जॉनसन (यात्रा स्थगित)

यूनाइटेड किंगडम

2020

जैयर बोल्सोनारो

ब्राजील

2019

सीरिल रामाफोसा

दक्षिण अफ्रीका

2018

सुल्तान हसनाल बोल्किया, जोको विदोडो, थोंगलोन सिसौलीथ, प्रधानमंत्री हुन सेन, नजीब रजाक, रोड्रिगो डुतेर्ट, हलीमा याकूब, प्रधानमंत्री प्रयुत चन-ओचा, न्गुएं गुयन फुक

ब्रुनेई, इंडोनेशिया, लाओस, कंबोडिया, मलेशिया, म्यांमार, फिलीपींस, सिंगापुर, थाईलैंड, वियतनाम

2017

शेख मोहम्मद बिन जयद

संयुक्त अरब इमारत

2015

बाराक ओबामा

संयुक्त राज्य अमेरिका

2014

शिंजो आबे

जापान

2013

जिग्मे खेसार नामग्येल वांछुक

भूटान

2012

यिंगलक शिनावात्रा

थाईलैंड

2011

सुसीलो बम्बंग युद्धोयोनो

इंडोनेशिया

2010

ली म्यूंग बाक

दक्षिण कोरिया

2009

नूर्सुलतान नज़रबायेव

कज़ाखस्तान

2008

निकोला सारकोज

फ्रांस

2007

व्लादिमीर पुतिन

रूस

2006

अब्दुल्लाह बिन अब्दुलअजीज़ आल-सउद

सऊदी अरबिया

2005

जिग्मे सिंगे वांछुक

भूटान

2004

लुइज इनासियो लुला दा सिल्वा

ब्राजील

2003

मोहम्मद ख़ातमी

ईरान

2002

कैसम उतीम

मॉरिशस

2001

अब्देलाजीज़ बूतफ्लिका

अल्जीरिया

2000

ओलुसेगुन ओबासान्जो

नाइजीरिया

1999

बिरेंद्र बिर बिक्रम शाह देव

नेपाल

1998

जैक शिराक

फ्रांस

1997

बासदेव पांडे

ट्रिनिडाड और टोबैगो

1996

फर्नांडो हेनरिक कार्डोजो

ब्राजील

1995

नेल्सन मंडेला

दक्षिण अफ्रीका

1994

गोह चोक टोंग

सिंगापुर

1993

जॉन मेजर

यूनाइटेड किंगडम

1992

मारियो सोआरेस

पुर्तगाल

1991

मौमून अब्दुल गयूम

मालदीव

1990

अनेरूद जगन्नाथ

मॉरिशस

1989

न्गुएं वान लिन

वियतनाम

1988

जूनियस जयवर्धने

श्रीलंका

1987

अलन गार्सिया

पेरू

1986

एंड्रियास पापांद्रेओ

ग्रीस

1985

राऊल अल्फोंसिन

अर्जेंटीना

1984

जिग्मे सिंगे वांछुक

भूटान

1983

शेहु शागारी

नाइजीरिया

1982

जुआन कार्लोस I

स्पेन

1981

जोसे लोपेज पोर्टिल्लो

मेक्सिको

1980

वालेरी गिस्कार ड'एस्तेन

फ्रांस

1979

मैलकम फ्रेजर

ऑस्ट्रेलिया

1978

पैट्रिक हिलेरी

आयरलैंड

1977

एडवर्ड गिएरेक

पोलैंड

1976

जैक शिराक

फ्रांस

1975

केनेथ कौंडा

जाम्बिया

1974

जोसिप ब्रोज टिटो, सिरीमावो रतवटे दायस बंदारनायके

यूगोस्लाविया, श्रीलंका

1973

मोबुतु सेसे सेको

ज़ाइर

1972

सीवूसागुर रामगूलाम

मॉरिशस

1971

जूलियस न्यरेरे

तंजानिया

1970

बौडुइन ऑफ बेल्जियम

बेल्जियम

1969

तोडोर झिवकोव

बल्गारिया

1968

अलेक्सी कोसिगिन, जोसिप ब्रोज टिटो

यूएसएसआर, यूगोस्लाविया

1967

मोहम्मद ज़ाहिर शाह

अफगानिस्तान

1966

कोई निमंत्रण नहीं

 

1965

राना अब्दुल हमीद

पाकिस्तान

1964

लॉर्ड लुईस माउंटबेटन

यूनाइटेड किंगडम

1963

नोरोदम सिहानुक

कम्बोडिया

1962

विगो कैम्पमैन

डेनमार्क

1961

क्वीन एलिजाबेथ II

यूनाइटेड किंगडम

1960

क्लीमेंट वोरोशिलोव

यूएसएसआर

1959

प्रिंस फिलिप

यूनाइटेड किंगडम

1958

ये जियानयिंग

चीन

1957

रक्षा मंत्री जॉर्जी  ज़ूकोव   

सोवियत यूनियन

1956

 

राजकोष के चांसलर आर. ए. बटलर (यूनाइटेड किंगडम)  
मुख्य न्यायाधीश (जापान) 

 यूनाइटेड किंगडम,  जापान

1955

पाकिस्तान के गवर्नर-जनरल मलिक गुलाम मुहम्मद

पाकिस्तान

1954

राजा जिग्मे दोरजी वांगचुक, भूटान के तीसरे राजा

भूटान

1953

कोई निमंत्रण नहीं

 

1952 

कोई निमंत्रण नहीं

 

1951

नेपाल के राजा त्रिभुवन बीर बिक्रम शाह

नेपाल

1950 

 इंडोनेशिया के राष्ट्रपति सुकर्णो

 इंडोनेशिया

Bagesh Yadav
Bagesh Yadav

Senior Executive

Bagesh Yadav is an experienced content professional with over 5 years of expertise covering education, national and international affairs, and general news. He has contributed to leading platforms like Ajayvision Education and Only IAS. Bagesh specializes in crafting impactful content, including current news articles, trending stories, sports updates, world affairs, and engaging infographics. Committed to quality and audience engagement, he consistently delivers content that informs, inspires, and drives results. He's currently working as a Senior Content Writer for the Current Affairs sections of Jagranjosh.com. He can be reached at bagesh.yadav@jagrannewmedia.com Languages: Hindi, English Area of Expertise: National, International, and general news beats, Sports writing, Current affairs Honors & Awards: NA Certification: Certified in Web Content Writing, Advanced Google Analytics, IFCN Fact Check, and Professional Writing, with specialized training in Fact Checking and Social Media Management.
... Read More

आप जागरण जोश पर भारत, विश्व समाचार, खेल के साथ-साथ प्रतियोगी परीक्षाओं की तैयारी के लिए समसामयिक सामान्य ज्ञान, सूची, जीके हिंदी और क्विज प्राप्त कर सकते है. आप यहां से कर्रेंट अफेयर्स ऐप डाउनलोड करें.

Trending

Latest Education News